Çevrimdışı
- 24 Ekim 2025
- 123
- 4
Türkiye'de milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren karar 23 Aralık'ta açıklandı ve Ocak 2026’dan geçerli olacak net asgari ücret 28.075 TL olarak belirlendi. Böylece 2025'te geçerli olan asgari ücrete göre artış oranı %27 olarak gerçekleşti.
Ücretler "Asgarileşiyor"
Türkiye’de asgari ücret, sadece bir referans değer olmanın ötesine geçerek giderek daha fazla çalışanı doğrudan etkileyen bir ücret düzeyi haline geldi. Asgari ücretle çalışan kişi sayısına dair resmi bir veri bulunmamakla birlikte,
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi’nin (DİSK-AR), TÜİK verilerine dayanarak yaptığı değerlendirmelere göre, 2024 yılında çalışanların %53,2’si asgari ücretin %110’u ve altında ücret alıyor. Oysa 2002’de bu oran çalışanların üçte birinden daha azı ile sınırlıydı.
Öte yandan, asgari ücretin iki katından fazla ücret alan çalışanların oranı da dikkat çekici bir düşüş gösterdi.
2002’de bu oran %40,1 iken, 2023 yılında %12,7’ye geriledi.
Ayrıca, DİSK-AR’ın TÜİK verileri üzerinden yaptığı hesaplamalara göre, hanehalkı aylık fert ücret geliri 2006’da asgari ücretin 2,3 katı iken, 2023’te 1,8 katına düşmüş durumda.
Bu veriler, asgari ücretin çalışan ücretleri üzerindeki belirleyiciliğinin giderek arttığını ve ücret seviyelerinin genel olarak aşağıya doğru sıkıştığını gösteriyor.
Karşılaştırma yapmak gerekirse, AB ülkelerinde asgari ücretle çalışanların oranı genellikle %5-10 seviyelerinde seyrediyor. Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) en güncel, 2018 tarihli araştırmasına göre, asgari ücretin %105’inin altında ücret alan çalışan oranının en yüksek olduğu ülke %15,3 ile Slovenya. Türkiye’de ise bu oran %49,6 ile Slovenya’nın iki katından fazla.
Asgari Ücret Aslında Ne Kadar Arttı?
Asgari ücretin tespitinde en önemli faktörlerden biri, fiyat düzeylerindeki değişim. Özellikle 2021’in sonlarından itibaren kendini hissettiren yüksek enflasyon, asgari ücrete yapılan artışların kısa sürede erimesine yol açtı. Bir başka deyişle, asgari ücretteki önemli oranlardaki artışlar, enflasyon nedeniyle yıl bitmeden geçen yıldaki alım gücünün altına geriliyor.
Son 22 yılda asgari ücret nominal olarak yaklaşık 98 katına çıkmış durumda. Ancak bu artışı enflasyondan arındırarak reel olarak değerlendirdiğimizde, yıllıklandırılmış veriler ışığında asgari ücretin reel artışı yalnızca 3,5 kat seviyelerinde kalıyor.
Yıllık ABD doları ortalamalarına göre değerlendirildiğinde, mevcut asgari ücret yaklaşık 560 dolar seviyelerinde. Bu rakam, 2003 yılına kıyasla %269 oranında nominal bir artış anlamına geliyor. Ancak bu artışı ABD dolarının 2003’ten bu yana yaşadığı enflasyonu da dikkate alarak reel olarak hesapladığımızda, asgari ücretteki reel artış %110 seviyelerinde kalıyor.
Öte yandan, 2003-2023 yılları arasında Türkiye’de kişi başına düşen gelir, dolar bazında yaklaşık 2,8 katına çıktı.
Ücretler "Asgarileşiyor"
Türkiye’de asgari ücret, sadece bir referans değer olmanın ötesine geçerek giderek daha fazla çalışanı doğrudan etkileyen bir ücret düzeyi haline geldi. Asgari ücretle çalışan kişi sayısına dair resmi bir veri bulunmamakla birlikte,
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi’nin (DİSK-AR), TÜİK verilerine dayanarak yaptığı değerlendirmelere göre, 2024 yılında çalışanların %53,2’si asgari ücretin %110’u ve altında ücret alıyor. Oysa 2002’de bu oran çalışanların üçte birinden daha azı ile sınırlıydı.
Öte yandan, asgari ücretin iki katından fazla ücret alan çalışanların oranı da dikkat çekici bir düşüş gösterdi.
2002’de bu oran %40,1 iken, 2023 yılında %12,7’ye geriledi.
Ayrıca, DİSK-AR’ın TÜİK verileri üzerinden yaptığı hesaplamalara göre, hanehalkı aylık fert ücret geliri 2006’da asgari ücretin 2,3 katı iken, 2023’te 1,8 katına düşmüş durumda.
Bu veriler, asgari ücretin çalışan ücretleri üzerindeki belirleyiciliğinin giderek arttığını ve ücret seviyelerinin genel olarak aşağıya doğru sıkıştığını gösteriyor.
Karşılaştırma yapmak gerekirse, AB ülkelerinde asgari ücretle çalışanların oranı genellikle %5-10 seviyelerinde seyrediyor. Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) en güncel, 2018 tarihli araştırmasına göre, asgari ücretin %105’inin altında ücret alan çalışan oranının en yüksek olduğu ülke %15,3 ile Slovenya. Türkiye’de ise bu oran %49,6 ile Slovenya’nın iki katından fazla.
Asgari Ücret Aslında Ne Kadar Arttı?
Asgari ücretin tespitinde en önemli faktörlerden biri, fiyat düzeylerindeki değişim. Özellikle 2021’in sonlarından itibaren kendini hissettiren yüksek enflasyon, asgari ücrete yapılan artışların kısa sürede erimesine yol açtı. Bir başka deyişle, asgari ücretteki önemli oranlardaki artışlar, enflasyon nedeniyle yıl bitmeden geçen yıldaki alım gücünün altına geriliyor.
Son 22 yılda asgari ücret nominal olarak yaklaşık 98 katına çıkmış durumda. Ancak bu artışı enflasyondan arındırarak reel olarak değerlendirdiğimizde, yıllıklandırılmış veriler ışığında asgari ücretin reel artışı yalnızca 3,5 kat seviyelerinde kalıyor.
Asgari Ücretin Yıllık Değeri (Reel TL ve ABD doları, Yıllık ortalamalar)
| Yıllar | Asgari Ücret - TL (TL Enflasyonundan arındırılmış, 2003) | Asgari Ücret - $ | Asgari Ücret - $ ($ enflasyonundan arındırılmış, 2003) |
| 2003 | 225,9 | 150,6 | 150,6 |
| 2008 | 318,4 | 378,8 | 323,7 |
| 2013 | 354,6 | 412,7 | 326 |
| 2018 | 441,4 | 332,6 | 243,6 |
| 2025 | 779,7 | 560,3 | 320,3 |
Yıllık ABD doları ortalamalarına göre değerlendirildiğinde, mevcut asgari ücret yaklaşık 560 dolar seviyelerinde. Bu rakam, 2003 yılına kıyasla %269 oranında nominal bir artış anlamına geliyor. Ancak bu artışı ABD dolarının 2003’ten bu yana yaşadığı enflasyonu da dikkate alarak reel olarak hesapladığımızda, asgari ücretteki reel artış %110 seviyelerinde kalıyor.
Öte yandan, 2003-2023 yılları arasında Türkiye’de kişi başına düşen gelir, dolar bazında yaklaşık 2,8 katına çıktı.